مارتمپرینگ چیست؟✔️+ مزایا، معایب، مراحل و کاربردهای آن💯

مارتمپرینگ چیست؟

مارتمپرینگ نوعی از کوئنچ است که به صورت منقطع در حمام نمک و در دمایی بالاتر از تشکیل مارتنزیت انجام می‌شود، بعد از قرارگیری در حمام نمک و یکنواخت شدن دمای کل قطعه، در هوا یا روغن خنک می‌شود و این فرآیند انجام می‌شود آستنیت با کوئنچ کردن مرحله ای، با سرعت کافی برای جلوگیری از تشکیل فریت، پرلیت یا بینیت، به مارتنزیت تبدیل می شود. این فرآیند به نام کوئنچ پله‌ای نیز شناخته می‌شود. بخواهیم دقیق‌تر درباره‌ی این فرآیند صحبت کنیم در فرآیند مارتمپرینگ ، قسمت فلزی آستنیته در حمام با دمایی درست بالاتر از دمای شروع مارتنزیت غوطه ور می شود. با استفاده از کوئنچ پله ای، خنک‌سازی در نقطه ای بالاتر از ناحیه تبدیل مارتنزیت متوقف می‌شود تا زمان کافی برای خنک شدن مرکز تا دمای سطح ایجاد شود. سپس قسمت فلزی از حمام خارج می شود و در هوا تا دمای اتاق خنک می شود تا آستنیت به مارتنزیت تبدیل شود. فرآیند مارتمپرینگ روشی است که به وسیله آن می توان تنش ها و کرنش های ایجاد شده در هنگام کوئنچ کردن یک قطعه فولادی را کنترل کرد. در فرآیند مارتمپرینگ، فولاد تا بالاتر از محدوده بحرانی گرم می‌شود تا تمام آن آستنیت شود.

مزایای مارتمپرینگ:

این روش ریسک ترک خوردگی ناشی از تنش حرارتی و کاهش تنش پسماند و اعوجاج را کاهش می دهد زیرا گرادیان حرارتی در طول کوئنچ کردن را کاهش می دهد و استحاله ی مارتنزیتی نسبتا یکنواخت است.

معایب مارتمپرینگ:

1- سطح دمای بالاتر
2- مارتمپرینگ قطعات بزرگ دشوار است.

مراحل مارتمپرینگ:

1- آستنیته کردن.
2- سرد کردن در حمام نمک در دمای بالای استحاله مارتنزیتی.
3- نگهداری در حمام نمک تا دمای قطعه به یک سطح برسد.
4- سرد کردن در هوا یا روغن.
5- بازپخت به منظور افزایش چقرمگی.

کاربردهای مارتمپرینگ:

مارتمپرینگ ، تنش حرارتی پسماند را کاهش می دهد و برای قطعات فولادی با هندسه پیچیده، وزن های متنوع و تغییرات مقطع مناسب است.
عملیات مارتمپرینگ ، مخصوصاً برای یاتاقان‌ها، چرخ دنده‌ها و شفت‌ها مناسب است، که ساخت قطعات گران تر است و به ابعاد نزدیک‌تر ساخته می‌شوند. در شکل زیر، اعوجاج به عنوان تابعی از دمای مارتمپرینگ نشان داده شده است.
از جمله فولادهایی که تحت مارتمپرینگ قرار می‌گیرند عبارتند از:

90Mn4 / 1.1273 / AISI 1090
42CrMo4 / 1.7225 / AISI 4140
100Cr6 / 1.3505 / SAE 52100
44SMn28 / 1.0762 / SAE 1144
50CrMo4 / 1.7228 / AISI 4150
34CrNiMo6 / 1.6511 / AISI 4340
43CrNiMo6 / 1.6582 / 300M, 4340M
46Cr2/ 1.7006 / AISI 4640
41Cr4/ 1.7035 / AISI5140
50CrV4 / 1.8159 / AISI 6150
30NiCrMo2 / 1.6545 / AISI 8630
NiCrMo2 / 1.6546 / AISI 8740