فلز مس یکی از فلزات غیرآهنی بسیار پرکاربرد در زندگی روزمره ماست که به خاطر همین کاربردها توانسته در همه صنایع نفوذ کند و مورد استفاده قرار گیرد. با این که مس کمیاب نیست، اما به خاطر کاربردهای زیادی که در صنایع مختلف دارد، تقاضا برای استخراج آن بسیار بالاست. در ایران نیز معادن مس زیادی وجود دارد که استخراج آن‌ها به صنعت الکتریسیته و ساخت وسایل آشپزخانه کمک زیادی می‌کند. تا پایان مقاله از گروه mfs با ما باشید تا توضیح دهیم مس چیست؟ و آلیاژهای مس و کاربرد آن ها کدام است.
مس چیست
مس یک فلز غیرآهنی است که به خاطر چکش‌خواری و شکل‌پذیری بالایی که دارد از گذشته مورد توجه انسان قرار گرفته و در تمدن‌های مختلف از آن برای ساخت ابزارآلات مختلف استفاده شده است. متداول‌ترین روش یافتن مس این است که کانی‌های معدنی مثل کالکوپیریت، کوولین، کوپریت و… را یافته و با روش‌های تجزیه از آن‌ها مس بیرون کشید. رسانایی گرمایی مس به خاطر آرایش اتمی خاصی که دارد بسیار بالاست و علت آن این است که در دمای اتاق مقاومت بالایی در این فلز برای جابجایی الکترون بدون تحریک خارجی وجود دارد و همین باعث شده که از آن در صنعت الکتریسیته استفاده وسیعی شود.
به خاطر این که در آرایش اتمی مس بعد از لایه d یک لایه اوربیتال s قرار گرفته، این فلز دارای خاصیت چکش‌خواری و در عین حال مقاومت بالا شده است. برای همین است که از مس می‌توان مقاوم‌ترین مفتول‌ها و سیم‌ها را تولید کرد. ویژگی جذاب دیگر مس این است که از آن می‌توان آلیاژهای زیادی تولید کرد که هر کدام در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان تولید این آلیاژهای گوناگون نیز به خاطر آرایش اتمی ویژه مس فراهم شده است.
دمای ذوب مس
برای این که بهتر به این سوال پاسخ دهیم که مس چیست؟ می‌توان به بررسی دمای ذوب آن پرداخت. دمای ذوب یکی از پارامترهای بسیار مهم در بررسی عناصر و فلزات مختلف است که علت خواص زیادی است که فلزات مختلف دارند. دمای ذوب مس 1084 درجه سانتی گراد است. یعنی یک مفتول مسی با این که خیلی ساده تغییر شکل می‌دهد و چکش خواری بالایی دارد، برای این که ذوب شود باید تحت درجه حرارت 1084 درجه سانتی گراد قرار گیرد. همین ویژگی باعث شده است که مس در ساخت سیم‌های برق مورد استفاده قرار گیرد.
دمای ذوب بالا و البته هدایت الکتریکی خیلی خوب مس عامل اصلی راه افتادن صنعت الکتریسیته است. برای این که بتوانیم میدان الکتریکی را از طریق یک فلز از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال دهیم لازم است که این فلز هم در برابر حرارت بسیار مقاوم باشد و هم هدایت الکتریکی بالایی داشته باشد. احتمال جمع شدن این دو خاصیت در یک فلز بسیار پایین است و تنها در مس و بعضی از دیگر فلزات و عناصر این دو ویژگی همزمان در یک جا کنار هم قرار گرفته‌اند. برای همین است که تمام کابل‌ها و سیم‌های شهری از مس ساخته شده‌اند.
انواع فلز مس
فلز مس بسته به این که با چه فلزات دیگری ترکیب شود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. برای شناخت بهتر این فلزات مسی و رسیدن به جواب سوال مس چیست؟ بهترین کار این است که از متخصصان گروه صنعتی mfs که دارای تجربه‌ای زیاد در زمینه بررسی انواع فلزات غیرآهنی و کاربردهای آن‌ها هستند مشورت بگیرید. با این حال می‌توان به صورت مختصر این انواع فلزات مس را بررسی کرد که شامل:
- مس خالص: این نوع فلز مس دارای کمترین درصد آلیاژی است و برای تولید آن لازم است از فرآیندهای تجزیه شیمیایی پیچیده‌ای استفاده شود. مس خالص با درجه خلوص مناسبی در صنعت الکتریسیته بیشترین کاربرد را دارد.
- برنج: اگر درصد آلیاژی روی در مس بیشتر از مقدار مشخصی باشد، ما به فلز برنج دست می‌یابیم که یکی از پرکاربردترین انواع فلزات مس محسوب می‌شود. از برنج هنوز هم در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
- برنز: چنانچه درصد آلیاژی قلع در مس بیشتر از یک مقدار خاصی باشد، آلیاژ برنز که یکی از قدیمی‌ترین آلیاژهای تولید شده توسط بشر است ساخته می‌شود. برنز در تولید وسایل تزئینی و البته ضرب سکه از قدیم‌الایام مورد استفاده قرار می‌گرفته است و برای همین اهمیت زیادی در صنعت و فرهنگ دارد.
کاربردهای مس
زمانی می‌توانیم به سوال مس چیست؟ پاسخ دهیم که کاربردهای آن را به طور کامل بشناسیم. مس در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای همین نمی‌توانیم همه این کاربردها را در این جا بررسی کنیم اما مهم‌ترین کاربردهای مس در صنایع مختلف شامل موارد زیر است:
- صنعت برق: اگر مس وجود نداشت انسان نمی‌توانست نیروی الکتریسیته را با چنین وسعتی در سطح زمین انتقال داده و از آن بهره ببرد.
- صنعت کشاورزی: ترکیب مس با کودهای شیمیایی باعث می‌شود که گیاهان رشد خوبی داشته باشند. همچنین استفاده از مس در خوراک دام‌ها به رشد بهتر آن‌ها کمک زیادی می‌کند.
- صنعت پزشکی: از مس برای درمان زخم‌ها و ترمیم خراشیدگی استفاده خیلی زیادی می‌شود. همچنین مس در تولید بعضی از وسایل پزشکی به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنعت متالوژی: ترکیب درصدی از مس با استیل باعث می‌شود که استیل خواصی فوق‌العاده جالب مثل مقاومت بسیار بالا در برابر تجزیه شیمیایی پیدا کند و همین خاصیت باعث می‌شود که این ترکیب در صنایع شیمیایی به طور وسیع مورد استفاده قرار گیرد.
- صنعت هوافضا: مس همچنین به خاطر خواص الکتریکی و حرارتی ویژه‌ای که دارد در صنعت هوافضا نیز به طور وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد و جزو فلزات غیرآهنی مهم در این صنعت است.
الیاژ های مس
آلیاژ از ترکیب دو فلز متفاوت با هم که امکان برقراری پیوند داشته باشند ساخته می‌شود. مس را می‌توان با دو فلز روی و قلع ترکیب کرد و دو آلیاژ بسیار پرکاربرد برنج و برنز تولید شود. برنج از ترکیب مس و روی ساخته می‌شود و کاربردهایی بسیار وسیع از زمان‌های گذشته تاکنون داشته است. برنج هنوز هم در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و شناخت آن برای پاسخ به این سوال که مس چیست؟ بسیار ضروری است. بررسی آلیاژ های مس و کاربرد آن ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های پاسخ به این سوال که مس چیست؟ محسوب می‌شود و برای همین علاوه بر برنج، برنز را نیز بشناسیم.
برنز آلیاژی از مس و قلع است که هر دو از فلزات غیرآهنی پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. این آلیاژ مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد و برای همین خاصیت از قدیم‌الایام از آن در ضرب سکه استفاده می‌شده است. شاید برای شما جالب باشد اگر بدانید که برنز اولین آلیاژ ساخته شده توسط انسان است. این آلیاژ امروزه به صورتی وسیع در صنعت خودرو و ماشین‌های نظامی، ساخت انواع ظروف آشپزخانه و تولید ابزار سوارکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر برنز، شناخت آلیاژ برنج نیز برای پاسخ به این سوال که مس چیست؟ و چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارد ضروری است.
برنج از ترکیب روی و مس تولید می‌شود. برنج به خاطر خواص آکوستیکی که دارد از قدیم‌الایام در ساخت ادوات موسیقی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این آلیاژ همچنین به خاطر این که ضد میکروب است از آن به طور وسیع در تولید لوازم آشپزخانه استفاده می‌شود. همچنین از برنج در ساخت وسایل تزئینی نیز استفاده می‌شود. برای پاسخ به سوال مس چیست؟ می‌توان به بررسی دیگر آلیاژهای این فلز غیرآهنی پرداخت، که البته گروه صنعتی mfs به خاطر تخصص زیادی که در شناخت انواع فلز غیرآهنی و گرانبها دارند می‌توانند بهترین راهنمای شما در این زمینه باشند.
ویژگی فلز مس به سایر فلزات
حال که تقریبا دانستیم مس چیست؟ بهتر است که به ویژگی متفاوتی که مس نسبت به دیگر فلزات دارد نیز بپردازیم. این ویژگی‌ها است که مس را یک فلز غیرآهنی پرکاربرد کرده و تا حد خوبی باعث شده شکل تمدن ما متفاوت شود. تعدادی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:
- چکش خواری بسیار بالا در عین مقاومت و استحکام فراوان
- هدایت الکتریکی خیلی مناسب در دماهای مختلف که باعث شده بتوانیم الکتریسیته را به هر جا قصد داریم با سیم‌های مسی انتقال دهیم
- مقاومت حرارتی مناسب که امکان تولید سیم‌های مسی با طول بلند را فراهم کرده است
- خواص درمانی و دارویی بسیار متنوع که باعث شده از آن در صنعت پزشکی نیز استفاده شود
- آلیاژهای ساخته شده با ترکیب مس و دیگر فلزات باعث شده که آلیاژهایی مس برنز و برنج تولید شود که هر کدام از این آلیاژها نیز ویژگی‌های مختلف خود را دارند
- درصد فراوانی زیاد در سطح زمین و قیمت پایین که باعث شده با کاربردهای مختلفی که داشته باشد بتوان از آن به طور وسیع استفاده کرد
- همچنین مس به رنگ‌های مختلفی در زیر زمین یافت می‌شود که باعث جذابیت ظاهری آن شده است.
حرف آخر
در این مقاله توضیح دادیم که مس چیست؟ برای این که به این سوال پاسخ دهیم ابتدا به تعریف علمی مس و انواع آلیاژهای آن پرداختیم، سپس ویژگی‌هایی مثل دمای ذوب مس و کاربردهای آن پرداختیم تا همه چیز درباره مس گفته شود. همچنین متوجه شدیم چرا مس در صنایع مختلف به کار می‌رود و اهمیت آن تا چه اندازه است. در پایان مقاله امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید بوده باشد و بتوانید از این اطلاعات استفاده مناسبی ببرید.
