شاید برای شما جالب باشد که بدانید فلزات لزوما آهنی نیستند و فلزات غیر آهنی نیز در میان انواع فلز وجود دارد. در این مقاله قصد داریم درباره فلزات غیرآهنی و تفاوتش با فلزات اهنی توضیح دهیم تا اطلاعاتی کامل درباره این فلزات پرکاربرد به دست آورید. اگر قصد دارید در این باره به طور کامل درباره فلزات غیرآهنی بدانید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید؛ زیرا قرار است هر آنچه نیاز دارید در این باره بدانید را به شما بگوییم.
تعریف فلزات غیرآهنی
فلزات غیر آهنی در زندگی روزمره ما از زمان‌های باستان کاربرد داشته و همراه ما بوده‌اند. مس و سرب از دوران باستان تا امروز در زندگی نظامی و ساختمان‌سازی تمدن‌های مختلف نقش داشته‌اند. این دو فلز غیر آهنی در زمان‌های بسیار دور کشف شده‌اند و کشف آنها به نوعی یکی از عوامل پیشرفت تمدن انسانی بوده است. اما تعریف فلزات غیرآهنی چیست؟ برای این که بدانیم فلزات غیرآهنی چیست و تفاوتش با فلزات اهنی کدام است لازم داریم یک تعریف اولیه و جامع از فلزات غیرآهنی ارائه دهیم تا بعد بتوانیم درباره تفاوت‌ها و کاربردهای آنها توضیح دهیم.
به زبان ساده ولی علمی، هر فلزی که در آن عنصر Fe وجود داشته باشد، فلزی آهنی است و فلزاتی که چنین عنصری در آنها یافت نمی‌شود را فلزات غیرآهنی می‌نامند. وجود همین عنصر باعث شده که فلزات آهنی خواصی متفاوت از فلزات غیر آهنی داشته باشند و به همین دلیل کاربردهای مختلفی برای ما دارند. برای اینکه دقیق‌تر بدانید فلزات غیرآهنی چیست و چه تفاوتی با فلزات اهنی دارند، پیشنهاد ما این است که با مشاوران و متخصصان گروه صنعتی mfs تماس بگیرید و از آنها بپرسید که شرحی کامل از این موضوع به شما ارائه دهند.
انواع فلزات غیرآهنی (فلزات سبک و سنگین)
جالب است بدانید که فلزات غیرآهنی به دو نوع سنگین و سبک تقسیم می‌شوند. اما منظور ما از فلزات غیرآهنی سبک و سنگین چیست؟ این تقسیم بندی براساس معیاری به نام وزن حجمی صورت می‌گیرد و اینگونه است که اگر فلزی غیرآهنی در یک دسی مترمکعب یعنی کمتر از 5 کیلوگرم وزن داشته باشد جزو فلزات غیرآهنی سبک تقسیم‌بندی می‌شود. اگر در همین فضا فلزی بیشتر از 5 کیلوگرم وزن داشته باشد، در دسته فلزات آهنی سنگین قرار می‌گیرد. این فلزات شامل:
- آلومینیوم
- منیزیوم
- بریلیم (Beryllium)
- تیتانیوم
ویژگی اصلی فلزات غیرآهنی سبک این است که سختی کمتری از آهن دارد و شکل‌پذیر هستند. اما فلزات غیرآهنی سنگین شامل:
- جیوه
- منگنز
- تنگستن
- مس
- قلع
- نقره
- طلا
ویژگی اصلی فلزات غیرآهنی سنگین که اطلاع از آن به ما کمک می‌کند بهتر بدانیم دقیقا فلزات غیرآهنی چیست و چه تفاوتی با فلزات آهنی دارند این است که این نوع فلزات غیرآهنی مقاومتی بسیار بیشتر از آهن دارند و برای همین در صنایع سنگین که نیازمند فلزاتی با طول عمر بالا و بدون پوسیدگی هستند، کاربرد دارند. برای مثال نقره و طلا صنعت الکترونیک را کاملا متحول کرده‌اند.
کاربردهای فلزات غیرآهنی
هر کدام از فلزات غیرآهنی بسته به خواصی که دارند، در صنایع مختلف کاربرد دارند و باعث شده‌اند که بخش وسیعی از پیشرفت صنایع به واسطه این کاربرد باشد. به صورت کلی می‌توان برای هر یک از فلزات غیرآهنی که نام بردیم کاربردهای زیر را نام برد:
- آلومینیوم: این فلز غیرآهنی باعث به وجود آمدن صنعت درب و پنجره‌سازی و کانال‌سازی نوین شود.
- منیزیوم: در بخش وسیعی از صنعت شیمیایی منیزیوم نقش اصلی را بازی می‌کند.
- تنگستن (Tungsten carbide): پیشرفت بخش وسیعی از صنعت الکترونیک و هوافضا وابسته ویژگی‌ها و کاربردهایی است که فلز غیرآهنی تنگستن دارد.
- مس: مس یکی از قدیمی‌ترین فلزات غیرآهنی است که در دوره‌ای طولانی از تاریخ تمدن بشر برای ساخت ابزار از آن استفاده می‌شده و امروزه نیز سیم‌های مسی همه جا حضور دارند.
- قلع: قلع یکی از فلزات غیرآهنی است که صنعت ریخته‌گری به آن وابستگی زیادی دارد.
- بریلیوم: این فلز غیرآهنی در صنعت الکترونیک کاربردی وسیع دارد.
- تیتانیوم: تیتانیوم یکی از فلزات غیرآهنی است که در صنعت پزشکی و دندانپزشکی کاربرد دارد.
- جیوه: جیوه یکی از فلزات غیرآهنی پرکاربرد در صنعت آینه‌سازی است.
- منگنز: منگنز یکی از پرکاردترین فلزات غیرآهنی است که صنعت فولاد به آن وابسته است.
- نقره: نقره یکی از فلزات غیرآهنی است که در صنعت شیمیایی کاربردی وسیع دارد.
- طلا: کاربرد امروزی طلا در صنعت، استفاده در تولید میکروچیپ‌هاست.
مزایای فلزات غیرآهنی
احتمالا تا اینجا که کاربردهای فلزات غیرآهنی را برای شما توضیح دادیم دریافته‌اید که این فلزات غیرآهنی مزایای زیادی دارند که باعث شده چنین کاربرد وسیعی در صنایع مختلف داشته باشند. با این حال می‌توان مهم‌ترین مزایای فلزات غیرآهنی که دانستن آنها به ما کمک می‌کند متوجه خواهیم شد که فلزات غیر آهنی چیست و چه تفاوتی با فلزات آهنی دارند. این مزایا شامل موارد زیر است:
- ساخت محصول با این فلزات غیرآهنی بسیار به صرفه است.
- این فلزات مقاومت زیادی در برابر خوردگی دارند.
- وزن این فلزات غیرآهنی سبک است و برای همین استفاده از آنها خیلی ساده است.
- این فلزات غیرآهنی در دماهای بالا کشش سطحی بالایی دارند.
- مقاومت بالای این فلزات غیرآهنی در برابر حرارت بسیار بالاست.
- هدایت الکتریکی بالای فلزات غیرآهنی نیز از جمله مزایای مهم این فلزات است.
گروه صنعتی mfs می‌تواند یکی از بهترین مشاوران شما در زمینه شناخت مزایای فلزات غیرآهنی مختل است که می‌توانید از مشاوران و متخصصان این گروه هر سوالی که لازم است درباره مزایای آنها بدانید را برای شما واضح توضیح می‌دهند. این گروه به صورت تخصصی روی فلزات گرانبها و پرکاربرد در صنایع مختلف کار می‌کنند و برای همین بهترین مرجع در این زمینه در ایران هستند.
معایب فلزات غیرآهنی
برای این که بهتر بدانیم فلزات غیرآهنی چیست و تفاوتش با فلزات اهنی کدام است، لازم است از معایب این فلزات غیرآهنی نیز مطلع شویم. امروزه با این که فلزات غیرآهنی در صنایع بسیار مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما معایب مختلفی دارند که باعث شده نتوان آنها را کاملا بی‌عیب دانست. این موضوع باعث شده که هر فلز غیرآهنی در مورد خاصی نقش داشته باشد و برای همین نتوان از هر فلز غیرآهنی در همه صنایع استفاده کرد. برای مثال صنعتی که در آن از نقره استفاده می‌شود را نمی‌توان با فلز غیرآهنی مثل جیوه راه‌اندازی کرد و از جیوه در آن استفاده کرد.
البته این معایب برای هر فلز غیرآهنی متفاوت است، اما در کل سبک بودن و مقاومت کم این فلزات غیرآهنی در برابر ضربه باعث شده که دارای معایبی باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از این فلزات غیرآهنی در صنایع سنگین با دشواری همراه است.
- این فلزات غیرآهنی در دماهای پایین کشش سطحی کمی دارند و برای همین از آنها نمی‌توان در صنایع سرمایشی استفاده کرد.
- این فلزات غیرآهنی را نمی‌توان در فشارهای پایین مورد استفاده قرار داد.
- هدایت الکتریکی بالای این فلزات غیرآهنی باعث شده که در بعضی صنایع نتوان از آنها استفاده کرد.
لیست فلزات غیرآهنی
برای این که باز هم بهتر متوجه شویم که فلزات غیرآهنی چیست و تفاوتش با فلزات اهنی در چه مواردیست، لازم است لیستی از این فلزات را ترتیب دهیم و مهم‌ترین ویژگی هر فلز غیرآهنی را در آن مشخص کنیم. این لیست شامل:
- آلومینیوم: مهم‌ترین ویژگی آلومینیوم مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار است که در عین حال شکل‌پذیری مناسبی دارد.
- منیزیوم: منیزیوم را می‌توان با ویژگی اشتعال‌پذیری بالا و در عین حال شکل‌پذیری مناسبی که دارد، شناخت.
- بریلیم: بریلیم هدایت الکتریکی بسیار بالایی دارد و برای همین در صنعت الکترونیک کاربرد دارد.
- تیتانیوم: تیتانیوم مقاومت بالایی دارد و طول عمر بالای آن است که باعث شده که این فلز غیرآهنی در تولید وسایل پزشکی کاربرد زیادی داشته باشد.
- جیوه: جیوه را با مقاومت حرارتی بسیار بالایی که دارد، می‌شناسند.
- منگنز: منگنز نقش یک کاتالیزور بسیار قوی در صنایع شیمیایی را دارد.
- تنگستن: تنگستن نیز با مقاومت دمایی بسیار بالای آن مشخص می‌شود.
- مس: شکل‌پذیری بسیار بالا و ا هدایت الکتریکی خیلی مناسب مس شهرت دارد.
- قلع: قلع در برابر حرارت مقاومت خیلی بالایی دارد و برای همین در ریخته‌گری نیز پرکاربرد و جزو مواد اساسی است.
- نقره : نقره به خاطر مقاومت بالا و البته درخشان بودنش شناخته می‌شود.
- طلا: طلا نیز با زیبایی خاصی که داشته و البته طول عمر بالای آن شناخته می‌شود.
تفاوت فلزات آهنی و غیرآهنی
تا اینجای مقاله تا حد خوبی به پاسخ سوال فلزات غیرآهنی چیست و تفاوتش با فلزات اهنی نزدیک شدیم و دریافتیم که تفاوت فلزات آهنی و غیرآهنی در چه مواردی است. با این حال با مرور این تفاوت می‌توانیم به یک جواب نسبتا کامل برای این سوال که این دو دسته از فلز چه تفاوت‌هایی دارند، برسیم:
- فلزات آهنی وزن بسیار بیشتری از فلزات غیرآهنی دارند.
- فلزات آهنی بسیار سخت هستند و شکل‌پذیری مناسبی ندارند؛ اما فلزات غیرآهنی در بعضی موارد سختی بسیار بالایی دارند که در عین حال مانع شکل‌پذیری آنها نمی‌شود.
- هدایت حرارتی فلزات غیرآهنی نسبت به فلزات حرارتی بسیار بیشتر است و برای همین کاربرد زیادی در صنعت الکترونیک دارند .
- فلزات غیرآهنی مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند و این ویژگی آنها باعث شده که در صنعت ریخته‌گری و تولید فولاد مورد استفاده قرار گیرند.
- فلزات غیرآهنی دارای عناصر مختلفی غیر از Fe یا همان آهن هستند و به خاطر همین موضوع خواصی متفاوت از فلزات آهنی دارند.
- کاربردهای فلزات غیرآهنی بیشتر در صنایع ظریف و دقیق است؛ در حالی از فلزات آهنی در صنایع ساده‌تر استفاده می‌شود.
حرف آخر
در این مقاله توضیح دادیم که فلزات غیرآهنی چیست و تفاوتش با فلزات اهنی کدام است. برای این که این موضوع را کامل بررسی کنیم توضیح دادیم که فلزات غیر آهنی در چه دسته‌ها و مواردی قرار می‌گیرند، چه کاربردها و مزایایی دارند و تفاوت آنها با فلزات آهنی در چیست. با شناختی که به دست آوردیم دانستیم که این نوع فلزات چقدر در صنایع مختلف اهمیت دارند و دانستن مزایا و معایب آنها در هر صنعت چقدر مهم است. امیدواریم از مطالبی که گفته شد استفاده کافی برده باشید.
